Alcalá de Henares, illustere historische figuren

De geboortestad van de beroemde Spaanse schrijver >>Miguel de Cervantes, Alcalá de Henares, ligt op ongeveer 35 kilometer ten noordoosten van het centrum van Madrid. De stad ligt aan de rivier 'Henares', vanwaar de complete naam 'Alcalé de Henares', ter onderscheiding van andere steden in Spanje, die ook 'Alcalá' heten. Het woord 'Alcalá' komt echter van het Arabische woord voor 'vesting', aanwijzing temeer van Moorse aanwezigheid in het verre verleden.

Toch werd 'Alcalá' rond de eerste eeuw v. C. al gesticht door de Romeinen, en wel onder de naam 'Complutum'. Tijdens het hoogtepunt van de stad moeten er zo'n 10.000 mensen hebben gewoond. Er zijn belangrijke opgravingen gedaan, o.a. van het huis van Hippolytus, genoemd naar degene die het mozaïek in de grootste zaal van het huis heeft ondertekend.

Voor de Romeinse periode waren er in de omgeving -niet aan de rivier, maar zoals zo vaak op hoger gelegen terrein- prehistorische en Keltische nederzettingen.

Moorse vesting
Na de invasie van de Moren in 711 hadden deze weinig interesse voor het gebied, al bouwden ze er nog wel een versterk kasteel in de naburige heuvels, heden bekend onder de naam 'Alcalá la Vieja'. De oorspronkelijke christelijke bevoking verhuisde in die tijd naar het gedeelte waar in de regeerperiode van keizer Dioclecianus (242-316; regeerperiode 285-305) indertijd de kinderen Justo en Pastor geëxecuteerd werden, omdat ze niet in de door Rome opgelegde goden wilden geloven. Dat gedeelte heette sindsdien 'Niños Mártires' (Martelaarskinderen) en werd na hun dood door de Christenen vereerd. Tegenwoordig is het het historische centrum van Alcalá, dat sinds 1998 staat op het Werelderfgoed van de Unesco.

In 1118 werd het gebied terug veroverd op de Moren door de Christenen en geschonken aan het Bischopdom van Toledo. Door haar centrale ligging zou de stad daarna een veelvuldige verblijfplaats worden voor de koningen van Castilië, die er in 1345 en 1348 de zg. 'Cortes de Castilla' (een middeleeuws parlement) hielden. In 1480 had Christoffel Columbus in Alcalá zijn eerste contact met de Katholieke Koningen in verband met de financiering van zijn reizen naar de Indiën.

Universiteit in Alcalá
In 1496 was het kardinaal Cisneros (1436-1517), die in Alcalá de zg. 'Universidad Complutense' stichtte. Deze zou in de Renaissanceperiode een belangrijk centrum zijn, waar grote namen van Spanje werden opgeleid -zoals de schrijvers >>San Juan de la Cruz, of Johannes van het Kruis (1542-1591), Lope de Vega (1562-1635) en Francisco de Quevedo (1580-1645). In 1836 verhuisde deze universiteit naar Madrid onder de naam 'Universidad Complutense de Madrid'. In 1977 werd in de oude gebouwen een nieuwe universiteit opgericht onder de naam 'Universidad de Alcalá de Henares'.

Illustere historische figuren 
Kardinaal Cisneros is als oprichter van de oorspronkelijke universiteit in Alcalá één van de belangrijkste historische figuur, die verbonden zijn aan de stad. Onder zijn leiding werd ook in Alcalá een meertalige Bijbel uitgegeven, de zg. 'Biblia Complutensa polyglotta'. Dit was de eerste van een reeks soortgelijke bijbeluitgaven die in de 16de eeuw uitkwamen.

Ook figuur van de schrijver van het wereldberoemde werk 'Don Quichot', Miguel de Cervantes (1547-1616), is voor altijd aan de stad verbonden. Hij werd er geboren. De stad herdenkt zijn geboortedag elk jaar op 9 oktober -hoewel hij op 29 september werd geboren- en organiseert jaarlijks een Cervantes festival. Het standbeeld van Cervantes staat op de Plaza Cervantes.

In het Bischoppelijk paleis te Alcalá werden o.a. Catalina van Aragón (1485-1536) geboren, laer de eerste echtgenote van de Engelse koning Hendrik VIII, en de broer van Karel V, Ferdinand I van Habsburg (1503-1564), later koning van Hongarije en van 1558 tot zijn dood keizer van Duitsland.

Bezienswaardigheden
- De oude universiteit van Alcalá (zie boven).
- Het huis van Cervantes, een 16de eeuws huis waar Miguel de Cervantes werd geboren, met een patio en daaraan in twee verdiepingen gelegen woon-, kleed- en werkkamers, en een keuken.
- De kathedraal van San Pedro (15-16de eeuw), samen met de Sint Pieter kerk in Leuven (België) de enige kerk die het predikaat 'magistraal' heeft. Laat-gotische stijl.
- Corral de Comedias de Alcalá, één van de oudste theaters van Europa, daterend uit het jaar 1601 (zie tekening hiernaast). Hier kunnen de ontwikkelingsfasen van het theater in Europa gezien worden, omdat het elementen heeft uit verschillende periodes.
- De Moorse vesting 'Alcalá la Vieja' (10de eeuw), waarvan alleen de oorspronkelijke toren bewaard is gebleven (gerestaureerd). De rest bevindt zich in staat van ruïne.
- Casa de Hippolytus (zie boven).
- Ruïnes van het oude Complutum (zie boven).
- Paleis Laredo (1880-1882), gebouwd als zijn woning door Manuel José Laredo in neogotische-mudéjar stijl
- Palacio Arzobispal, het bischoppelijk paleis, werd in 1209 gebouwd.